Osada Goraj nadana została przez Kazimierza Wielkiego Dymitrowi z Goraja. Nadanie to potwierdzone zostało w 1378 r.przez Ludwika Węgierskiego. Z końcem XIV w.(1398) posiadała prawa miejskie. W tym czasie istniał w Goraju zamek zlokalizowany być może na terenie dawnego grodziska, obecnie zapewne teren folwarku. Od 1508 r. jest własnością Mikołaja Firleja wojewody lubelskiego, w tym samym roku miasto zostało przeniesione na prawo magdeburskie. Ok. poł. XVIw. Firlejowie zakładają w Goraju zbór kalwiński, który przetrwał do pocz. drugiej połowy XVII w. Miasto zostało kilkakrotnie spalone m. in. ok. 1561r. i 1780r. Osada Goraj położona jest nad rzeką Ładą. Plan otwarty z rynkiem zbliżonym do kwadratu i ulicami rozchodzącymi się z narożników. Zabudowa luźna, murowana i drewniana, parterowa, nowa. Kościół w północno-zachodniej części osady.
Erekcja parafii rzymskokatolickiej w Goraju miała miejsce w 1379r. Poczatkowo parafia w Goraju obejmowała bardzo rozległy teren, jednak z biegiem lat został on pomniejszony przez powstanie nowych parafii (Radzięcin XVI w., a w XX w. - Branew, Chrzanów i Gilów). Uposażenie parafii było znaczne, m.in. folwark liczący w XVIII w. 217 mórg. W okresie przedrozbiorowym probostwo powierzano profesorom Akademii Zamojskiej.
Obok działalności duszpasterskiej zajmowano się prowadzeniem szkoły parafialnej, jak również szpitala będącego schronieniem dla ubogich (np. w XVIII w.było ich 8). Sporą aktywność okazywały bractwa (np. różańcowe) i tercjarze. Należy nadmienić o istnieniu biblioteki parafialnej, chociaż jej zasób zarówno w dawnej Rzeczypospolitej, jak i w XXw. byt bardzo skromny.
W okresie nowożytnym przy parafii był wikariusz, a w XVIII w. w parafii było już dwóch wikariuszy. Druga wojna światowa zapisała smutną kartę w dziejach parafii; ofiary w czasie działań wrześniowych w 1939 r., aresztowania i wywożenie do obozów zagłady (w 1942, Oświęcim, Dachau, Majdanek), dwukrotne spalenie Goraja i śmierć w obozie oświęcimskim proboszcza ks. Ludwika Wielgosza.
Szczególną czcią parafianie otaczają wizerunek Matki Boskiej Gorajskiej umieszczony w miejscowym kościele.
Po wojnie wybudowano nowe budynki gospodarcze i dom parafialny. Obecnie parafia należy do dekanatu biłgorajskiego północnego, poprzednio do urzędowskiego, a w XIX-XX w.- do szczebrzeszyńskiego.
Do XVIII w. kolejne świątynie były drewniane. Pierwsza została wybudowana w 1379 r. przez Dymitra z Goraja, podskarbiego koronnego Kazimierza Wielkiego, zniszczona w XVI w.. Następna z nich zniszczona w czasie potopu szwedzkiego, a kolejna drewniana spłonęła w 1780 r.. Obecnie istniejącą wybudowano w latach: 1779-1782 z fundacji ks. Baltazara Dulewskiego, profesora Akademii Zamojskiej i proboszcza gorajskiego. Konsekrował ten kościół bp Jan Lenczowski, 13 VI 1790 r., nadano jej wezwanie św. Bartłomieja Apostoła. (Poprzednie świątynie były pod tym samym wezwaniem).
W historię obecnej świątyni wpisują sie bolesne karty, m.in. pożar całego budynku w 1795r., a w 25 VII 1923 r. pożar dachu. dzieki ofiarności parafian świątynie potem wyremontowano i następnie pomalowano wewnątrz w 1928r. Odbudowa zniszczonej wieżyczki na sygnaturkę nastąpiła w 1949r., a odnowienie kościoła w 1964 r.(malował Marian Pecka z Goraja wg wzorów z r. 1928).
